راه اندازي کسب و کار موفق

جاني آيو؛ طراح دوران پرشکوه اپل

«سر جاناتان پل آيو» (Sir Jonathan Paul Ive)، معروف به «جاني آيو»، فرزند يک نقره‌کار بود که در دانشگاه پلي‌تکنيک در جنوب شرق انگلستان، تدريس مي‌کرد. به گفته‌ي خودش، بهترين هديه‌اي که پدرش به او مي‌داد، روزهايي بود که تنهايي مي‌توانست در کارگاه او، هر چيزي که به ذهنش مي‌رسيد را بسازد. متولد 27 فوريه‌ي سال 1967 در چينگفورد لندن، جاني آيو به نقل از نويسنده‌ي معروف فناوري، «ليندر کاني» (Leander Kahney)، مغز متفکر پشت برترين محصولات اپل است. با زندگينامه‌ي جاني آيو همراه ديجي‌کالا مگ باشيد.

جواني جاني آيو

دوران تحصيل و زندگي شخصي جاني آيو

جاني آيو در طول دوران تحصيل در دبيرستان به خودرو علاقه‌ي زيادي داشت. همين موضوع باعث ورود او به حرفه‌ي طراحي شد. آيو در دانشگاه پلي‌تکنيک «نيوکسل» (Newcastle) که امروزه دانشگاه «نورثامبريا» (Northumbria) نام دارد، طراحي صنعتي خواند.

او در سال 1987 با يک تاريخ‌دان به نام «هدر پگ» (Heather Pegg) ازدواج کرد. ثمره‌ي اين ازدواج، دو پسر دوقلو است.

آيو به همراه همسر و فرزندانش

آغاز فعاليت حرفه‌اي به عنوان طراح

آيو از همان ابتدا به طراحي و ساخت مدل، از هرچيزي که به ذهنش مي‌رسيد، علاقه‌ي زيادي داشت. به همين دليل، پس از فارغ‌التحصيل شدن از دانشگاه، طراحي محصول را به عنوان پيشه‌اش انتخاب کرد.

آيو در سال 1989 ميلادي به عنوان طراح محصول در استارتاپ «تنجرين» (Tangerine) مشغول به کار شد و تنوع زيادي از محصولات مانند اجاق ماکروفر، توالت، دريل و مسواک را طراحي کرد.

جاني آيو

جاني آيو که نمي‌توانست تمام طراحي‌هاي ايدئالش را در محصولات شرکت پياده کند، کم‌کم علاقه‌اش را به کار از دست داد. اين عدم رضايت زماني به اوج رسيد که ايده‌ي او از يک ست دستشويي، «پرهزينه» و «مدرن» ناميده و رد شد. او ديگر علاقه‌اي نداشت براي مشترياني کار کند که مفاهيم و اصول طراحي او را درک نمي‌کردند.

ورود به اپل

سرانجام اپل، يکي از مشتريان شرکت تنجرين که از مشاوره‌ي جاني آيو براي طراحي کامپيوتر «پاوربوک» (PowerBook) استفاده کرده بود، توانست پس از دوسال او را به استخدام خود درآورد.

اولين پروژه‌ي آيو در اپل، طراحي «آي‌مک» (iMac) بود؛ محصولي که مسير را براي طراحي محصولات بعدي از جمله آيپاد، آيفون و آيپد هموار کرد.

اولين کامپيوتر iMac

قبل از اين که استيو جابز دوباره به اپل بازگردد، آيو قصد داشت اين شرکت را ترک کند؛ اما «جان رابينستاين» (Jon Rubinstein)، که در آن زمان مدير آيو بود، او را از اين کار منصرف کرد و به او اين نويد را داد که اين شرکت تاريخ طراحي صنعتي را دگرگون خواهد کرد.

آيو پس از بازگشت استيو جابز به اپل، در سال 1997 مدير ارشد بخش طراحي صنعتي اين شرکت شد. از آن زمان به بعد، او در طراحي تمام محصولات تاثيرگذار و مهم اين شرکت، نقش کليدي را ايفا کرد.

پخش کننده‌ي موسيقي آيپاد

از آنجايي که استيو جابز اهميت زيادي براي بخش طراحي قائل بود و همواره اين موضوع را نقطه‌ي عطف فعاليت هاي شرکتش مي‌دانست، زمينه را براي شکوفايي آيو فراهم کرد.

آيو در سال 2014 در مصاحبه اي که با مجله‌ي تايم داشت، از رابطه‌ي تنگاتنگ خود با استيو جابز سخن گفت و يادآور شد که آن دو همواره کنجکاوي‌هاي يکسان و دغدغه‌هاي طراحي مشابهي داشتند.

استيو جابز هم هميشه از آيو به عنوان دوست واقعي خود در اپل ياد مي‌کرد. او هنگامي که پس از عمل جراحي تومور لوزالمعده‌اش در سال 2004 در بيمارستان بستري بود، به جز همسرش، تنها درخواست ديدن آيو را کرد.

آيو در کنار استيو جابز و ديگر مديران ارشد اپل

در اکتبر سال 2012 ميلادي، اپل اعلام کرد که جاني آيو مدير بخش رابط کاربري و مدير بخش طراحي صنعتي اين شرکت خواهد بود.

آيو در سال 2013 به پاس خدمات شايانش به دنياي طراحي، به مقام «شواليه» (Knight) نايل شد.

جاني آيو

او محصولات ارزشمند بسياري را در پرونده‌ي کاري خود دارد. تعدادي از مشهورترين محصولات اپل از جمله آيپاد و آيفون توسط آيو طراحي شده است.

حتي يک وسيله‌ي کمک آموزشي که آيو در دوران دانشجويي به عنوان پروژه‌ي درسي براي ناشنوايان طراحي کرده بود، امروزه در موزه‌ي طراحي لندن به نمايش درآمده است.

انجام کاري متفاوت و جديد آن چنان سخت نيست اما انجام کاري که هوشمندانه بهتر باشد، بس دشوار است. – جاناتان آيو

جاني وراي اپل

آيو پس از درگذشت استيو جابز چند باري در لفافه از تغيير فرهنگ اپل تحت لواي مديريت جديد سخن گفته بود. تغييري که نه براي او و نه براي تيم عزيزکرده‌اش خوشايند به نظر نمي‌رسيد. تيم کوک يک مدير اجرايي عمل‌گرا و متمرکز بر بازار بود، حال آن که اعضاي تيم طراحي اپل هنوز با خاطرات جابز و توجه ويژه‌اش به آن‌ها سر مي‌کردند. وال استريت ژورنال حتي پا را فراتر گذاشت و در مقاله‌اي آيو را «افسرده» دانست و علت آن را هم همين تغيير فرهنگ و رويکرد شرکت.

از سوي ديگر، سمَت‌ها و وظايف گسترده‌اي که کوک به آيو سپرد ناگزير او را از تيم طراحي دور و به نوعي تيم را که به حضور پيوسته‌اش عادت داشتند سرخورده کرد. يکي از اعضاي تيم طراحي اپل که اکنون شرکت را ترک کرده جاني آيو را حلقه‌ي واسطي در تيم طراحي توصيف مي‌کند که کمرنگ شدن حضورش مجموعه را با مشکل مواجه کرد.

مديران اپل

به هر روي، در نهايت در اواخر نوامبر 2019 جاناتان آيو رسماً اپل را ترک کرد. اين که اصل ماجرا چه بود شايد هيچ‌وقت معلوم نشود، ولي حتماً يک مورد به تنهايي، اين جدايي را باعث نشده است.

پيش‌تر در ماه مي رفتن آيو از شرکت قطعي شده بود. احتمالاً اين فرصت براي کنترل موضوعات مربوط به بورس و کاهش لطمه‌هاي ناشي از جدايي جاني آيو بر سهام اپل لازم بوده. تيم کوک هم براي اطمينان خاطر سهام‌داران و نيز هواداران اعلام کرد که همکاري اپل با آيو به شکلي ديگر ادامه خواهد يافت.

جاني آيو و مارک نيوسان

البته آيو هميشه در کنار فعاليت‌هاي مربوط به اپل، کارهاي شخصي هم انجام مي‌داد. او با دوست و همکارش «مارک نيوسان» (Marc Newson) به ذوق هنري خود بي‌دغدغه‌ي مسائل بازار اجازه‌ي بُروز مي‌دادند.

در نهايت اين دو دوست و طراح خوش‌ذوق شرکت خود را با نام LoveFrom تأسيس کردند تا آنچه مي‌خواهند را طراحي کنند و شايد فصلي جديد در طراحي صنعتي باز شود. بايد ديد اين موضوع چه تأثيري بر اپل، اولين مشتري شرکت لاوفرام خواهد داشت.

نظر شما چيست؟ فکر مي‌کنيد اين که آيو ديگر کارمند اپل نيست بخش طراحي اين شرکت را با مشکل مواجه مي‌کند يا ايده‌ي برون‌سپاري تيم کوک از قضا موفق نتيجه مي‌دهد و طراحي‌هاي محصولات بهتر از قبل مي‌شود؟ اساساً چقدر طراحي محصولات اپل را در موفقيت‌هاي مالي‌اش موثر مي‌دانيد؟